VAR Ofsayt Kararlarında Neden Zorlanıyor?

VAR, hakemlerin gol, kırmızı kart, penaltı ve ofsayt kararlarını gözden geçirmelerine yardımcı olmak amacıyla 2018 yılında futbolda kullanılmaya başlandı. Bu teknoloji saha kenarındaki kameralardan alınan görüntüleri kullanıyor. VAR operatörleri olayı farklı açılardan izleyebiliyor ve daha sonra olaylarla ilgili değerlendirmelerini son kararı vermesi için baş hakeme sunuyor.

Ancak VAR'ın doğruluğu ve uygulaması, oyunun gidişatını değiştirebilecek tartışmalı kararların ardından Gary Lineker ve Alan Shearer gibi yüksek profilli uzmanlar da dahil olmak üzere bazıları tarafından sorgulanmıştır.

VAR'ı eleştirenler ayrıca oyunun akışını engellediğini savunuyor, ancak bazı araştırmalar VAR'ın faul, ofsayt ve sarı kart sayısını azalttığını gösteriyor.

Bath Üniversitesi Hareket Analizi, Eğlence Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi'nden (CAMERA) Dr. Pooya Soltani, VAR sistemlerinin doğruluğunu değerlendirmek için optik hareket yakalama sistemleri kullandı. Topu takım arkadaşından alan bir futbolcuyu farklı kamera açılarından görüntülerken, optik hareket yakalama kameraları kullanarak topun ve oyuncuların 3D pozisyonlarını kaydetti. Klipleri izleyen katılımcılardan vuruşun tam anını belirlemeleri ve topu alan oyuncunun ofsaytta olup olmadığına karar vermeleri istendi.

Çalışma, optik hareket kameraları tarafından ölçüldüğü üzere, katılımcıların ortalama olarak topa 132 milisaniye sonra vurulduğunu düşündüklerini ortaya koymuştur. Ayrıca katılımcıların, hareket 0 ve 90 dereceaçılardan izlendiğinde ve VAR kılavuz çizgileri mevcut olduğunda kararlarında daha isabetli oldukları tespit edildi.

Dr. Soltani bulgularını 20 Temmuz 2022'de Uluslararası Sporda Biyomekanik Derneği'nin (ISBS) 40. Konferansında sundu.

Dr. Soltani şunları söyledi: ''VAR, hakemlerin doğru kararlar vermesine yardımcı olma konusunda gerçekten faydalı, ancak bu çalışma VAR'ın kesin sınırlamaları olduğunu gösterdi. VAR'da kullanılan kameraların kare hızı ve çözünürlüğü bazen hızlı hareketlere ayak uyduramıyor, bu da bazen oyuncunun veya topun bulanık olduğu anlamına geliyor. Dolayısıyla izleyicinin topa vurulduğu anda oyuncuların nerede olduğunu tahmin etmek için kendi muhakemesini kullanması gerekiyor ki bu da ofsayt olup olmadığını etkiliyor. Araştırmam, topun katılımcıların algıladığından 132 milisaniye daha önce vurulduğunu ortaya çıkardı, bu kulağa çok fazla gelmiyor ama hızlı tempolu bir oyunda oyuncuların farklı bir konumda olması için yeterince uzun olabilir ve bu nedenle ofsayt sonuçlarını potansiyel olarak değiştirebilir. Bu da gösteriyor ki VAR bariz hataları tespit etmek için faydalı olsa da hakem kararlarını vermek için tamamen ona güvenilmemelidir.''

Çalışma, VAR'ın doğruluğunun, topun hareketini daha yavaş hareketle kaydedecek daha yüksek kare hızlı kameralar kullanılarak geliştirilebileceğini öne sürdü. Ayrıca, marjinal ofsayt kararları için, VAR'da belirsizlik bölgesini temsil etmek üzere daha kalın kılavuz çizgiler kullanılabilir. Doğruluk, oyunu birden fazla açıdan görüntüleyerek de geliştirilebilir.

Dr. Soltani şunları söyledi: ''Daha yüksek çözünürlüklü, daha hızlı kare hızına sahip kameraların ve hacimsel hareket yakalama yaklaşımlarının kullanılması VAR'ın doğruluğunu artıracaktır ancak bu çok daha pahalı olacaktır. Doğru ya da yanlış olsun, hakemin nihai kararının oyuna tat kattığını düşünüyorum.''

Dr. Soltani'nin araştırması, Bath Üniversitesi'nde kısa bir süre önce düzenlenen Images of Research 2022 sergisinde de yer aldı ve dijital kategoride yüksek övgüye layık görüldü.