Spor zevklerimize hitap eden ancak belli başlı kurallara sahip oyunlardan oluşur. Bu kuralları insanlar gönüllü olarak kabul ederler. Kurallar ile çeşitli engeller göğüslenir ve bu engeller aşıldığında ortaya çıkan zevk, elde edilen haz artar. Spordaki kurallar ile örneğin bir hukuk kurallarını karıştırmamak gerekir.

Günlük hayatta bu kuralların karşılığı bulunmamaktadır. Başkasının malını izinsiz kullanamamakta bir kuraldır ve ahlaki bir boyutu vardır. Sporda ise basketbol branşından bir örnekte; üçlük çizgisinin gerisinden atılan sayılar üç puan kazandırırken içerisinden atılan sayılar iki puan kazandırmaktadır ve bu kural oyunu zenginleştirmek adına koyulmuş keyfi bir kuraldır.

Tarih boyunca insanların bilgi birikimi ve ortak mirasıyla oyunların kuralları da değişmekte ve gelişmektedir. Futboldan örnek vermek gerekirse eskiden kalecilere geri pas verildiğinde, kaleciler topu ellerine alabilirlerdi ve bu durum her sıkışanın geriye pas atmasını ve dolayısıyla oyunun sıkıcı bir hal almasını sağlardı. Spor ise özünde bir eğlenceydi ve belki de bu kural sporun özünü koruma adına değiştirildi.

Bu konuda bir başka boyut ise ekonomik kaygılarla oyuna yapılan eklemeler olabilir. Birçok spor branşında ve özellikle takım sporlarında televizyon molalarının yer almaya başladığı görülmektedir. Bu molalar televizyondan izleyen seyircilere özeldir ve çeşitli reklamlarla gelir elde edilmesini amaçlar. Spordaki bazı kurallar ise haksız rekabeti ortadan kaldırmaya, sporun adil ruhunu korumaya yöneliktir.

Günümüzde ekonomik anlamda yapılan yatırımlarla birlikte devasa bir sektör haline gelen sporda, rekabet kıyasıya bir hal almıştır. Sporcuların yasak maddelerin kullanımı ile performans konusunda avantaj elde edememeleri için yoğun uğraşlar verilmekte, ciddi testler yapılmaktadır. Bütün bu kurallar oyunun eğlence özünü kaybetmeden, olabildiğince rekabet içermesi ve seyircilere keyifli bir mücadele sunabilmesi felsefesiyle konmuştur.

MUHAMMED YUSUF AYDIN

KAYNAKÇA

1. Özbek, Oğuz. (1999). Sporda Etik Dışı Davranış Alanları ve Etik İlkeler. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi.